Jednoosobowa działalność gospodarcza ( JDG)

Ustawa o swobodzie działalności gospodarczej (art. 2) uznaje, że działalnością gospodarczą są działania wytwórcze, budowlane, handlowe, usługowe, jak i poszukiwanie, identyfikowanie i wydobywanie kopalin ze złóż. Za działalność gospodarczą uznaje się również działalność zawodową, która jest wykonywana w sposób ciągły i zorganizowany.

Zgodnie z ustawą o podatku dochodowym od osób fizycznych (art. 5a pkt 6) za działalność gospodarczą uznaje się działalność zarobkową, tj. wytwórczą, budowlaną oraz usługową lub też działalność, która polega na poszukiwaniu, rozpoznawaniu oraz wydobywaniu kopalin ze złóż, zalicza się tutaj również wykorzystywanie rzeczy oraz wartości niematerialnych i prawnych. Dodatkowo działalność gospodarczą prowadzi się w sposób ciągły i zorganizowany, we własnym imieniu bez względu na efekty.

Art. 15 ust. 2 ustawy o podatku od towarów i usług wskazuje, że działalnością gospodarczą są wszelkie działania producentów, usługodawców, handlowców, rolników oraz podmiotów pozyskujących zasoby naturalne. Dodatkowo do działalności gospodarczej zalicza się działania podmiotów wykonujących wolne zawody, również w przypadku gdy działanie takie zostało podjęte jednorazowo, choć w zamierzeniu miały to być działania wykonywane z pewną częstotliwością. Według tej definicji działalność gospodarcza obejmuje również wykorzystywanie towarów, wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły, w celu osiągnięcia zysku.

Zgodnie z zapisami Ordynacji podatkowej (art. 3 pkt 9) za działalność gospodarczą uznaje się każdą działalność gospodarczą w rozumieniu ustawy o swobodzie działalności gospodarczej, wolne zawody, jak i inną działalność zarobkową, która wykonywana jest we własnym imieniu i na własny lub cudzy rachunek, nawet jeśli definicje zawarte w innych ustawach nie zaliczają takich działań jako prowadzenia działalności gospodarczej.

Jednoosobowa działalność gospodarcza jest z pewnością dużym wyzwaniem dla każdego młodego przedsiębiorcy. Niezależność jaką ona daje wiąże się z wysokim ryzykiem, wymaga wykazania się odwagą przy podejmowaniu strategicznych decyzji. Już na wstępie przedsiębiorca musi wykazać się wiedzą z zakresu opodatkowania dochodów, finansowania przedsięwzięcia jak i tworzenia zaplecza dla własnej firmy.

Mało kto zdaje sobie sprawę, że po pierwszym roku prowadzonej działalności gospodarczej 1/4 firm zawiesza lub likwiduje swoją działalność.

Czym jest jednoosobowa działalność gospodarcza

Według przepisów Ustawy Prawo Przedsiębiorców z dnia 6 marca 2018 roku jest to „zorganizowana działalność zarobkowa, wykonywana we własnym imieniu i w sposób ciągły”.

Podstawowe cechy jednoosobowej działalności gospodarczej to m.in.:

cel zarobkowy – jest nastawiona na zysk,

ma charakter zorganizowany – np. wynajmowane są pomieszczenia do jej wykonywania, jest prowadzony marketing,

wykonywana jest w sposób ciągły – oznacza podejmowanie czynności w sposób ciągły, zmierzających do określonego celu. Działania mają charakter powtarzalny,

wykonywana jest we własnym imieniu i odpowiedzialność – nie jest zarządzana przez zewnętrzną osobę, podmiot.

Kluczowym znaczeniem w identyfikacji jednoosobowej działalności gospodarczej jest ponoszenie bezpośredniego ryzyka z nią związanego.

Działalność gospodarcza a kody PKD

Wraz z rozpoczęciem prowadzenia działalności gospodarczej rodzi się konieczność wybrania odpowiednich kodów PKD. Polska Klasyfikacja Działalności zawiera wykaz kodów, które określają rodzaje prowadzonej działalności. Przedsiębiorca wypełniający formularz zgłoszeniowy działalności gospodarczej CEIDG-1 ma obowiązek wypisania w nim odpowiednich kodów PKD.

We wniosku znajduje się 9 rubryk, w których można wpisać kody PKD. Jeżeli przedsiębiorca wybierze większą liczbę kodów, powinien je wypisać na załączniku CEIDG-RD. Prawnie nie jest określona maksymalna liczba kodów, jaka może być przyporządkowana do jednej działalności. Brak takiego zapisu daje przedsiębiorcom możliwość wykonywania w ramach jednej działalności bardzo zróżnicowanych czynności. Kod wpisany na pozycji pierwszej wniosku oznacza kierunek dominujący działań firmy. W celu łatwiejszego i trafniejszego dopasowania kodów do rodzaju działalności poleca się korzystanie z wyszukiwarek kodów PKD.

Działalność gospodarcza a wybór formy opodatkowania

Jak zostało wcześniej wspomniane, każda działalność gospodarcza już na poziomie wniosku CEIDG-1 musi mieć wskazaną formę opodatkowania dochodów. Możliwości są cztery (jednak nie wszystkie są jednakowo dostępne):

opodatkowanie na zasadach ogólnych (skala podatkowa),

podatek liniowy,

ryczałt od przychodów ewidencjonowanych,

karta podatkowa.

Przedsiębiorca, którego działalność gospodarcza jest zarejestrowana w CEIDG, a nie wybrał formy opodatkowania, może tego dokonać na zasadach przewidzianych w ustawach podatkowych, a więc przez złożenie oświadczenia (wniosku) naczelnikowi urzędu skarbowego (art. 9a ust. 2 ustawy o PIT).

Jeżeli podatnik nie wskazał formy opodatkowania we wniosku do CEIDG, ani też nie złożył oświadczenia, pozostaje opodatkowany podatkiem dochodowym według skali podatkowej (na zasadach ogólnych).

Decyzja o danej formie opodatkowania nie jest decyzją “na całe życie” – ustawodawca przewidział możliwość jej zmiany, jednak ustalił też jeden bardzo istotny warunek – należy to zrobić do 20. dnia miesiąca następującego po miesiącu w którym został uzyskany pierwszy przychód w danym roku podatkowym, którego nowa forma ma dotyczyć.

Przedsiębiorca musi również wybrać formę zapłaty zaliczki na podatek dochodowy. Istnieją trzy możliwości – zaliczka odprowadzana:

co miesiąc,

co kwartał,

w sposób uproszczony.

Informację o wybranej częstotliwości wpłaty zaliczek na podatek dochodowy przedsiębiorca zawiera dopiero w zeznaniu rocznym składanym za rok w którym wpłacane były zaliczki miesięczne, kwartalne lub uproszczone.

Uproszczona zaliczka na podatek dochodowy

Uproszczony tryb opłaty zaliczek polega na comiesięcznym wpłacaniu zaliczki na podatek dochodowy, wyliczanej jednak nie na podstawie bieżących skumulowanych przychodów i kosztów, ale na podstawie dochodów, która działalność gospodarcza uzyskiwała dwa lub trzy lata temu. W związku z taką konstrukcją, zaliczki uproszczonej nie mogą wybrać przedsiębiorcy, którzy założyli dopiero działalność oraz ci, którzy przez ostatnie dwa, trzy lata wykazywali same straty lub nie osiągnęli dochodu powodującego zapłatę podatku. Zaliczka w formie uproszczonej wynosi 1/12 obliczonej kwoty podatku na podstawie danych z zeznania podatkowego za dwa lub trzy lata wstecz, obliczonej przy zastosowaniu odpowiedniej stawki – czyli skali podatkowej lub podatku liniowego.

Zaliczka na podatek dochodowy – rozliczenie

Zaliczki na podatek dochodowy płacą podatnicy zarówno ci, którzy wybrali rozliczanie podatku na zasadach ogólnych (skala podatkowa), jak i ci, którzy wybrali rozliczenie podatkiem liniowym. Również ryczałtowcy mają obowiązek miesięcznego bądź kwartalnego rozliczania się z podatku. W ich przypadku jednak nie jest to zaliczka na podatek dochodowy, a po prostu zryczałtowany podatek za konkretny okres. Zaliczki i należny podatek przedsiębiorca ma obowiązek wyliczać sam – nie zrobi tego za niego urząd skarbowy. Do 20. dnia kolejnego miesiąca następującego po miesiącu (kwartale) podatnik ma obowiązek wpłacić wyliczoną, należną zaliczkę na podatek dochodowy. Nie musi przy tym składać okresowych deklaracji rozliczeniowych.

Podatek dochodowy na zasadach ogólnych – skala podatkowa

Podstawą opodatkowania na zasadach ogólnych (wg skali podatkowej) jest dochód, a więc przychód osiągnięty z prowadzonej działalności pomniejszony o koszt jego uzyskania.

DOCHÓD = PRZYCHÓD Z DZIAŁALNOŚCI – KOSZT UZYSKANIA PRZYCHODU

Pojawia się pytanie, skąd wziąć wartości potrzebne do obliczenia dochodu? Otóż każda prowadzona działalność gospodarcza ma obowiązek prowadzenia ewidencji. W zależności od formy prowadzonej działalności oraz formy rozliczeń zakładają podatkową księgę przychodów i rozchodów (KPiR) lub ewidencję przychodów (ryczałt). Właśnie na podstawie zapisów prowadzonych w KPiR przedsiębiorca opodatkowany wg skali podatkowej lub podatku liniowego będzie w stanie ustalić wysokość przychodów i kosztów dotyczących prowadzonej działalności.

Stawki podatku dochodowego wynoszą 17% oraz 32%. Stawka podatku jest uzależniona od progów podatkowych, czyli od wysokości osiągniętego dochodu.

Opodatkowanie podatkiem dochodowym liniowym

Kolejną formą opodatkowania na zasadach ogólnych jest podatek liniowy w wysokości 19%. Po wyborze tej formy rozliczania taką stawkę do wyliczania podatku stosuje się bez względu na wysokość osiągniętego dochodu.

Z podatku liniowego mogą skorzystać jedynie osoby prowadzące działalność gospodarczą lub prowadzące działy specjalne produkcji rolnej. Jednak wśród przedsiębiorców, których działalność gospodarcza jest pozarolnicza również istnieją pewne ograniczenia. Liniowej stawki podatku nie mogą wybrać podatnicy uzyskujący przychody ze świadczenia usług na rzecz byłego lub obecnego pracodawcy, odpowiadające czynnościom, które podatnik lub co najmniej jeden ze wspólników wykonuje lub wykonywał w roku podatkowym w ramach stosunku pracy lub spółdzielczego stosunku pracy. W takiej sytuacji wybór podatku liniowego może nastąpić dopiero po upływie roku.

Wady i zalety opodatkowania skalą podatkową i podatkiem liniowym

Przez wzgląd na fakt, iż opodatkowanie na zasadach skali podatkowej jest podstawową i najczęściej stosowaną formą opodatkowania, warto zastanowić się, jakie są jej wady i zalety. Do zalet opodatkowania skalą podatkową niewątpliwie należy:

stosowanie kwoty wolnej od podatku w sytuacji gdy podatnik nie przekroczy progu podatkowego,

możliwość korzystania z oferowanych przez rząd ulg i odliczeń,

możliwość rozliczania się z małżonkiem,

przywilej rozliczeń przewidzianych osobom samotnie wychowującym dzieci,

możliwość obniżania przychodów o koszty poniesione w celu ich uzyskania.

Wadami związanymi ze skalą podatkową są:

wysoki drugi próg podatkowy,

brak kwoty zmniejszającej podatek po przekroczeniu progu podatkowego

obowiązek prowadzenia ściśle określonej ewidencji księgowej (choć ten wymóg nie dotyczy wyłącznie rozliczających się na zasadach ogólnych).

Opodatkowanie w formie podatku liniowego natomiast może przynieść znaczące korzyści osobom, które osiągają bardzo wysokie dochody (ze wszystkich źródeł), mocno powyżej 85 tys. zł rocznie, ponieważ bez względu na wysokość dochodu stosuje się 19% stawkę podatku. Głównymi wadami podatku liniowego są:

brak kwoty wolnej od podatku,

brak możliwości rozliczania się razem z małżonkiem,

brak ulg podatkowych.

Zalety i wady prowadzenia jednoosobowej działalności

Witam, pisałam ostatnio o załażeniu własnej działalności i kosztami związanymi z prowadzeniem firmy na własny rachunek, dzisiaj przedstawię wady i zalety takiej formy działalności, a więc tak, może zacznijmy od plusów…

Do najważniejszych zalet jednoosobowej działalności gospodarczej należą:

• możliwość decydowania o sobie. Wolność i niezależność to dla wielu z nas  najważniejsze zalety prowadzenia własnej firmy. Choć we własny biznes trzeba włożyć naprawdę niekiedy wiele wysiłku i determinacji, nagrodą za włożoną pracę jest ogrom satysfakcji i zwiększona motywacja do kolejnych działań;
• prostota prowadzenia. Założenie jednoosobowej działalności gospodarczej jest najlepszym rozwiązaniem dla osób, które chcą pracować na własny rachunek.

• brak monotonii. Jeśli założysz własną firmę, możesz być pewien, że nuda i monotonia będą trzymać się od Ciebie z daleka. Jeśli lubisz pracę w ruchu, a przeszkody traktujesz niczym wyzwania — własny biznes pozwoli Ci rozwinąć swoje mocne strony;
• prosta rejestracja. Założenie jednoosobowej działalności gospodarczej jest obecnie banalnie proste. Wszystkie niezbędne formalności załatwisz praktycznie w jednym okienku, a pierwszą fakturę będziesz mógł wystawić jeszcze tego samego dnia;
• możliwość wyboru najkorzystniejszej formy opodatkowania. Decydując się na tę formę prowadzenia działalności, będziesz miał możliwość dokonania wyboru najlepszego dla siebie sposobu opodatkowania. A to pozwoli na skuteczną optymalizację podatkową;
• możliwość odpisania kosztów od podatku. Jeśli pracujesz w oparciu na umowę o dzieło lub umowę zlecenia, założenie własnej firmy może okazać się zdecydowanie korzystniejsze ekonomicznie. Pracując u siebie, będziesz mógł bowiem pomniejszyć podstawę opodatkowania o koszty prowadzenia działalności. A to pozwoli Ci osiągnąć wyższe zyski. Taka decyzja powinna być jednak poprzedzona dokładną, rzetelną analizą
• większe spełnienie. Jak pokazują badania, osoby pracujące na własny rachunek mają znacznie większe szanse na samorealizację. A to przekłada się na zwiększenie poczucia satysfakcji, szczęścia i spełnienia zawodowego

A teraz minusy:

• duża odpowiedzialność. Jako właściciel biznesu będziesz za niego całkowicie odpowiedzialny. Gorsza sytuacja finansowa firmy przełoży się na stan Twojego osobistego konta, sukcesy przedsiębiorstwa będą także Twoimi sukcesami. Warto dodać tutaj, że właściciel działalności gospodarczej ponosi odpowiedzialność całym swoim majątkiem za zobowiązania firmy. W praktyce oznacza to, że jeśli firma popadnie w długi, wierzyciel będzie miał prawo prowadzić egzekucję również z osobistego majątku właściciela;
• konieczność odprowadzania składek do ZUS-u. Prowadząc działalność gospodarczą, będziesz miał obowiązek comiesięcznego odprowadzania składek do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. Przez 24 miesiące można  skorzystać z preferencyjnych stawek , natomiast po tym okresie obowiązują już  normalne składki Zus. 
• niższa emerytura. Niższe składki emerytalne to niższa emerytura. Prowadząc firmę, warto więc przeznaczyć określoną część dochodów na zabezpieczenie swojej jesieni życia;
• konieczność nieustannego poszukiwania klientów. Prowadząc własną firmę, będziesz musiał nieustannie znajdować nowe sposoby na pozyskiwanie kolejnych klientów. A to oznacza, że Twoja kreatywność zostanie wystawiona na naprawdę dużą próbę;
• brak urlopu. Przedsiębiorca na urlopie? Często się tak zdarza , że jeśli nie pracujesz, nie zarabiasz. A to już  wystarczający powód, dla którego większość właścicieli firm rezygnuje z tradycyjnych wakacji;
• nienormowany czas pracy. Niestety, własna firma to nie 8-godzinny etat. Rzadko zdarza się, że po ośmiu godzinach można zamknąć za sobą drzwi biura i zwyczajnie zająć się innymi sprawami. Większość przedsiębiorców postrzega swoje biznesy niczym… własne dzieci, myśląc o firmowych sprawach nie tylko w ciągu dnia, ale również zaraz po przebudzenia, przed zaśnięciem oraz… w dni wolne od pracy.

Ale mimo tych wad i tak własna działalność daje wiele możliwości  oraz jest dobrym sposobem na rozwój kariery. Wszystko zależy tu bowiem od indywidualnych predyspozycji, motywacji oraz oczekiwań, związanych z własnym biznesem.